Wie betaalt voor het afvalbeheer en de ontmanteling van de kerncentrales?
De splijtstofstaven die gebruikt worden voor het opwekken van elektriciteit in een kerncentrale, blijven nog lange tijd radioactief, ook na het verdwijnen van de kerncentrales. Voor de veilige berging van dit nucleair afval moet een speciale infrastructuur worden gebouwd, en het bouwen hiervan kost uiteraard geld. Misschien stelde u zich al de vraag: wie betaalt voor eigenlijk nu voor het beheer van het afval en de afbraak van de centrales?
De prijs voor de ontmanteling van de kerncentrales en het beheer van kernafval zit mee vervat in de factuur van de stroomverbruiker. Hoeveel de ontmanteling en beheer van kernafval op termijn zal kosten (en dus hoeveel geld op dit moment moet apart gehouden worden van de prijs die wordt aangerekend aan de consument) wordt berekend door de Commissie voor Nucleaire Voorzieningen. Op 31 december 2018 bedroeg het spaarpotje hiervoor meer dan 11 miljard euro. Iets minder dan de helft van dat bedrag is voorzien voor de ontmanteling van de kerncentrales (4,9 miljard euro), het andere bedrag (6,1 miljard euro) is voorzien voor het beheer van afval.
Deze nucleaire voorziening is gebaseerd op een scenario waarbij ons land kiest voor geologische berging op een diepte van 400 meter in klei. Maar het is de federale overheid die de knoop moet doorhakken, en moet beslissen voor welke optie ons land kiest. Indien gekozen wordt voor een andere oplossing, die complexer of duurder is, heeft dit uiteraard een impact op het totale bedrag aan nucleaire voorzieningen die moeten worden voorzien.
Een eventuele kernuitstap heeft een negatieve invloed op de nucleaire voorzieningen. Want omdat de nucleaire spaarpot gelinkt is aan de stroomfactuur voor kernenergie, betekent het dat het bedrag voor nucleaire voorzieningen slechts zolang blijft toenemen als er kernenergie wordt geproduceerd. Met andere woorden, hoe langer er kerncentrales in ons land blijven, hoe hoger de nucleaire voorzieningen zijn.
Ondanks deze bijdrage voor nucleaire voorzieningen, die mee zit vervat in de elektriciteitsfactuur van de consument die kernenergie gebruikt, blijft kernenergie een competitieve elektriciteitsbron, met een relatief lage productiekost. De consument betaalt dus de volledige factuur. Meer zelfs, in ons land betalen de exploitanten van de Belgische kernreactoren en nucleaire installaties sinds 2008 ook een jaarlijkse belasting betalen, die de repartitiebijdrage wordt genoemd. In België gaat het om ENGIE Electrabel, EDF Belgium en EDF Luminus.
SYNATOM int deze bijdrage namens de Belgische staat en legt nucleaire voorzieningen op om alle uitgaven te dekken, die verband houden met de ontmanteling van kerncentrales en het beheer van bestraalde splijtstoffen (afvalstoffen). SYNATOM biedt ook financiële steun aan onderzoek en ontwikkeling naar de definitieve berging van radioactief afval en zorgt voor de bevoorrading van verrijkt uranium aan kernexploitanten.