Wat zou de impact zijn op het klimaat als we uit kernenergie stappen in 2025?
70 procent van de elektriciteit die momenteel in België wordt opgewekt, is al koolstofarm. Daarvan wordt 90% geleverd door kernenergie. Wat zou de impact zijn op het klimaat als we uit kernenergie stappen in 2025? Bekijk de feiten, de conclusies van studies en cijfers.
Kernenergie is een belangrijke troef in de strijd tegen klimaatverandering
De strijd tegen de klimaatverandering vereist inspanningen tot ver na 2025 en 2050. De keuze van de Belgische elektriciteitsmix is daarom fundamenteel om de klimaatdoelstellingen te behalen. België heeft al een grotendeels koolstofvrije elektriciteitsmix dankzij kernenergie. Wanneer we uit kernenergie stappen, verliezen we een essentiële troef: onze belangrijkste bron van koolstofarme elektriciteit. De CO2-uitstoot van kernenergie komt namelijk overeen met die van hernieuwbare energiebronnen (zie vergelijking in de afbeelding hiernaast). In het geval van een kernuitstap zullen de kerncentrales vooral worden vervangen door gascentrales, die 30 keer meer CO2 uitstoten.
Kernenergie kan de energietransitie mogelijk maken
Dankzij hun lage CO2-uitstoot zijn kerncentrales een belangrijk onderdeel van de strijd tegen klimaatverandering. In een scenario waarin kernenergie en hernieuwbare energie worden gecombineerd, zou onze CO2-uitstoot tegen 2050 met meer dan de helft dalen. In een scenario zonder kernenergie zou de uitstoot drie keer hoger zijn.
Ontdek hier de energiebronnen die elektriciteit produceren in België en de CO2-uitstoot die daarmee gepaard gaat. België heeft al grotendeels een koolstofarme elektriciteitsmix, dankzij kernenergie.
Hernieuwbare energie en kernenergie: een vergelijkbare CO2-uitstoot
Het IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change, onderdeel van de Verenigde Naties) heeft de CO2-uitstoot berekend van verschillende elektriciteitsbronnen, rekening houdend met de hele cyclus (inclusief het winnen van grondstoffen, de bouw van de installaties, tot de opslag van afvalstoffen …). Wanneer we de volledige levenscyclus van een kerncentrale bekijken (inclusief de winning van de grondstoffen, het transport, de bouw en ontmanteling van de kerncentrale en tot slot de opslag van kernafval), dan is de CO2-uitstoot van kernenergie vergelijkbaar met die van hernieuwbare energie.
Wat zouden de gevolgen zijn van een kernuitstap in België voor het klimaat?
De sluiting van de kerncentrales van Doel en Tihange zal een negatieve impact hebben op de CO2-uitstoot in ons land:
- Kernenergie kan tot 90% van onze koolstofarme elektriciteit produceren. Het is dus onze belangrijkste koolstofarme energiebron en onze belangrijkste tool in de strijd tegen de klimaatverandering.
- De kerncentrales zullen voornamelijk vervangen worden door gascentrales, die veel meer CO2 uitstoten.
- Een kernuitstap zou onze CO2-uitstoot doen toenemen tot 76% in 2025.
De Europese landen die hebben gekozen voor kernenergie stoten minder CO₂ uit
Kernenergie vertegenwoordigt 27,5% van de elektriciteit die wordt geproduceerd in de Europese Unie en levert meer dan de helft van de koolstofarme elektriciteit in Europa. Landen die kernenergie gebruiken zijn ook de landen die het minst CO2 uitstoten.
Onderstaande grafiek toont de CO2-uitstoot van verschillende landen, per eenheid geproduceerde elektriciteit.
Van waar komt deze info?
De energietransitie vormt een uitdaging voor onze samenleving, en heeft op verschillende domeinen impact, in de tijdslijn en parameters. Als we uitgaan van de meest recente en erkende studies* rijzen heel wat vragen wanneer we vooruitkijken op de toekomst, na 2025.
Op basis van deze studies heeft het Nucleair Forum de mogelijke impact van de kernuitstap geïnterpreteerd en geanalyseerd. De cijfers, analyses en teksten zijn volledig gebaseerd op recente externe erkende studies. (Zie hieronder lijst bronnen en studies, niet-exhaustief).
* De verschillende onderzoeken en analyses die we gebruikt hebben:
- Agence Internationale de l’Énergie (AIE), “Key Energy Data Belgium”, 2016
- De Tijd, "Stuwmeer in Ardennen stap dichterbij", 2018
- Elia, “Electricity scenarios for Belgium towards 2050”, 2017
- Energyville, “Energy transition in Belgium - choices and costs”, 2017
- Federaal Planbureau, “Toelichting bij sommige uitdagingen voor het Belgische energiebeleid in het kader van klimaatdoelstellingen”, 2007
- Federaal Planbureau, “Studie over de perspectieven van elektriciteitsbevoorrading tegen 2030”, 2015
- Federaal Planbureau “2030 Climate and Energy Framework for Belgium -Impact assessment of a selection of policy scenarios up to 2050”, 2015
- Federaal Planbureau, “Wat bepaalt de groothandelsprijzen voor elektriciteit in een kleine, open economie? - Lessen uit de nucleaire heropstart in België”, 2016
- Federaal Planbureau, “Het Energielandschap tegen 2050”, 2017
- Federaal Planbureau, “Impact van het Pact”, 2018
- FOD Economie en Federaal Planbureau, “De prospectieve studie elektriciteit tegen 2030”, 2015
- FOD Economie, Middenstand en Energie, "Studie inzake de mogelijkheden tot opslag van elektriciteit", 2015
- International Energy Agency, “World Energy Outlook 2017”, 2017
- IPCC Fifth Assessment Report, “Summary for Policymakers», 2014
- Itinera Institute, “Blackout in the coming years?”, 2015
- PwC, “Successen in de Energietransitie”, 2016
- Universiteit Gent (Albrecht en Laleman), “The challenge for a nuclear phase out in Belgium”, 2013
- Universiteit Gent, “Policy trade-offs – Belgian Electricity System”, 2015