Wereldprimeur: Universiteit van Namur en SCK•CEN sturen raderdieren in de ruimte
Dit najaar sturen UNamur en het Studiecentrum voor Kernenergie (SCK•CEN) een uniek experiment naar het International Space Station (ISS). Voor dat experiment werd er een hardware ontwikkeld om zonder tussenkomst van een astronaut raderdieren in leven te houden. Die raderdieren – rotifers in het Engels – hebben een hoge stralingsweerstand. “Met dit experiment willen we de stralingsweerstand van astronauten bij toekomstige ruimtereizen verhogen”, verklaart Prof. Karine Van Doninck, biologe bij UNamur en hoofdonderzoekster in dit project.
Hoe ver staat het ruimtevaartonderzoek? Reizen we in 2024 naar Mars? Welke hindernissen moeten nog overwonnen worden? “Een van de grootste uitdagingen is kosmische straling”, verduidelijkt prof. Sarah Baatout, radiobiologe bij SCK•CEN. “Ze tasten o.a. ons gezichtsvermogen aan, maken onze botten brozer en geven ons een verhoogd risico op kanker.” Uit onderzoek blijkt dat sommige organismen beter bestand zijn tegen ruimte-omstandigheden dan de mens. “Neem bijvoorbeeld raderdieren. Raderdieren overleven in een luchtledige ruimte en bieden beter weerstand aan hoge stralingsdosissen en zelfs uitdroging. Dat is merkwaardig, omdat hun cellulaire opbouw op die van de mens gelijkt”, legt Baatout (SCK•CEN) verder uit.
Om de onderliggende oorzaken bloot te leggen, sturen UNamur en SCK•CEN in december vanuit Florida een experiment in de ruimte. De raderdieren zullen gedurende twee weken zich in het ISS in een baan rond de aarde bewegen, waar ze aan de effecten van de ruimte worden blootgesteld. Eenmaal terug op aarde, zullen de onderzoekers de stalen onderzoeken op hun voortplanting, genexpressie en genoomstructuur. Genexpressie geeft cellen het signaal om eiwitten aan te maken, wanneer deze nodig zijn om bijvoorbeeld schade aan het DNA te herstellen. Door dat in detail te bestuderen, kunnen onderzoekers zien welke processen er bij raderdieren optreden en dus welke processen hen tegen de extreme ruimte-omgeving beschermen.
Bekijk hier de VRT-reportage over dit unieke onderzoeksproject.