Onze opinie over het nieuwe regeerakkoord
Sinds 1 oktober heeft België een nieuwe regering, bestaande uit liberalen (MR en Open VLD), socialisten (PS en sp.a), groenen (Ecolo en Groen) en christendemocraten (CD&V). De nieuwe regering nam in zijn regeerakkoord ook beslissingen die verregaande gevolgen hebben voor de Belgische nucleaire sector. Als sectorfederatie hebben we het regeerakkoord kritisch doorgelicht.
Het Nucleair Forum en zijn leden wensen de nieuwe regering alle succes toe bij de vele uitdagingen die haar te wachten staat. We verwelkomen het engagement van de nieuwe bestuursploeg om in te zetten op klimaat en leefmilieu, en de klimaatambities van Parijs en van de Europese Green Deal na te komen.
We zijn ook zeer verheugd met de erkenning van de Belgische nucleaire knowhow, en dat dit expliciet zo wordt verwoord in het nieuwe regeerakkoord. De Belgische nucleaire expertise & knowhow is een realiteit, niet enkel in sectoren zoals energie, ontmanteling en afvalbeheer, maar ook in de medische sector, het (fundamenteel en toegepast) wetenschappelijk onderzoek, en de vele andere toepassingen van de nucleaire technologie waarin ons land excelleert.
Toch staan we als sector kritisch tegenover enkele belangrijke beslissingen. Dit is wat we denken van de belangrijkste beslissingen uit het regeerakkoord.
Kernuitstap in 2025: irrationeel en in tegenspraak met het klimaatengagement van de regering
We betreuren de beslissing rond de kernuitstap tegen 2025. De Belgische kerncentrales leveren al méér dan 40 jaar betaalbare en koolstofarme elektriciteit, dag en nacht, winter en zomer, in alle veiligheid. Ze zijn momenteel onze belangrijkste bron van koolstofarme elektriciteit, en samen met hernieuwbare energie een belangrijke troef en deel van de oplossing. Tal van organisaties (Europese Commissie, IEA, IPCC, …) erkennen de belangrijke rol die kernenergie nog vele decennia zal spelen in de decarbonisatie van onze economie, de uitfasering van fossiele brandstoffen en de transitie naar een 100% koolstofarme samenleving.
We hopen dat de nieuwe federale regering ruimte laat voor een factueel, objectief en rationeel debat, gebaseerd op cijfers en op basis van de analyses van onafhankelijke experten uit binnen- en buitenland. In afwachting van toekomstige, nog te ontwikkelen CO2-arme technologieën, en de verdere snelle uitbouw van hernieuwbare energie, zijn onze bestaande kerncentrales een belangrijke tool die we niet verloren mogen laten gaan. Tal van landen zijn België voorgegaan en hebben al groen licht gegeven om bestaande kerncentrales 20 jaar langer open te houden (LTO), zoals Nederland, Zwitserland, of de Verenigde Staten.
“Het uitstel over de kernuitstap verhoogt het risico op problemen met bevoorradingszekerheid en een stijgende factuur voor de bedrijven. Bovendien riskeren we dat onze energieafhankelijkheid van buitenlandse en/of onzekere bronnen nog groter wordt.”
Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO)
De Belgische regering houdt een achterpoortje open voor het langer openhouden van 2GW nucleaire capaciteit. De beslissing daarover valt eind 2021. Werkgeversorganisaties (VBO, VOKA) betreuren deze beslissing. Door de knoop pas in 2021 door te hakken, creëert de Belgische regering een klimaat van onzekerheid. “Het uitstel over de kernuitstap verhoogt het risico op problemen met bevoorradingszekerheid en een stijgende factuur voor de bedrijven. Bovendien riskeren we dat onze energieafhankelijkheid van buitenlandse en/of onzekere bronnen nog groter wordt.”, aldus nog het VBO.
De terechte erkenning van de Belgische nucleaire knowhow
Als sector zijn we zeer verheugd met de erkenning van het belang van de Belgische nucleaire knowhow. Instellingen zoals SCK CEN en IRE worden internationaal erkend als innovatieve kennishubs van nucleaire technologie, innovatie, R&D en knowhow. We zijn zeer verheugd dat de nieuwe regering deze instellingen blijvend ondersteunt.
De regering zal ook het beheer van de nucleaire onderzoeksinstellingen verder verbeteren, en een dossier voorbereiden ter beslissing van de tweede en derde fase van MYRRHA. We hopen op een snelle en gunstige beslissing, waarmee de belangrijke internationale leidinggevende rol van België inzake nucleaire R&D ook voor de volgende decennia wordt verankerd en erkend.
Een beslissing over het nucleair afval: vragende partij voor meer engagement en duidelijkheid
De nieuwe regering engageert zich ertoe om de Nationale Beleidsmaatregelen voor het langetermijnbeheer van het nucleair afval vast te stellen via een participatief proces, en wetgevende initiatieven te nemen om terug te komen op de beslissingen over het langetermijnbeheer, én de modaliteiten inzake terugneembaarheid.
Deze passages in het regeerakkoord scheppen enerzijds duidelijkheid, maar zetten anderzijds de deur weer méér open naar alternatieve oplossingen. Voor het langlevend afval is de sector al heel lang vragende partij voor duidelijkheid, en een gedragen éénduidige politieke beslissing, zodat we als sector de nodige voorbereidingen kunnen treffen voor het langlevend radioactief afval.