Internationaal Energie Agentschap (IEA): nieuwe kerncentrales om het klimaat te redden
De klimaattop in Glasgow, COP26, is van start gegaan. De ambities zijn hoog: tegen 2050 moet de wereldwijde CO2-uitstoot naar nul. Om die doelstelling mogelijk te maken, moeten we de capaciteit aan zowel hernieuwbare energie als kernenergie dringend en massaal opschalen. Dat staat zwart op wit in de nieuwste editie van de World Energy Outlook.
Elk jaar publiceert het Internationaal Energie Agentschap, de belangrijkste wereldwijde autoriteit inzake energie, zijn World Energy Outlook (WEO). Het rapport geeft een factueel overzicht van de energiemix van vandaag, de ambities van morgen en een overzicht van verschillende scenario’s om die ambitieuze doelstelling mogelijk te maken. De timing van de publicatie is niet toevallig. Over minder dan twee weken gaat in Glasgow de COP26 van start. Tijdens COP26 moeten wereldleiders en regeringshoofden hun engagementen en plannen bekend maken om naar een nul-uitstoot te gaan tegen 2050.
Net Zero Emissions = méér hernieuwbaar, méér kernenergie
Het meest ambitieuze scenario in het WEO-rapport is het Net Zero Emissions-scenario (NZE). In dat scenario moet de uitstoot van CO2 tegen 2050 netto nul zijn. Om die doelstelling mogelijk te maken moeten er massale investeringen komen in de versnelde expansie van hernieuwbare energie.
Maar tegelijk zal ook kerenenergie een essentiële rol blijven spelen. Bestaande nucleaire capaciteit moet behouden blijven, en de operationele levensduur van kerncentrales moet verlengd worden (LTO, long term operations). Maar daarnaast moeten er méér nieuwe kerncentrales gebouwd worden dan momenteel gepland zijn. Heel concreet: om naar net zero te gaan tegen 2050, moet er tussen nu en 2030 al 15% méér nucleaire capaciteit voorhanden zijn dan nu het geval is.
3 keer zoveel nieuwe kerncentrales nodig
Voor 2050 liggen de ambities voor nieuwe kerncentrales nog hoger. Als de wereld z’n doelstelling van net zero tegen 2050 wil halen, moeten er maar liefst drie keer zoveel nieuwe kernreactoren bijkomen dan momenteel gepland staan, aldus Fatih Birol, Directeur van het IEA.
Concreet zou er jaarlijks 30GW nieuwe nucleaire capaciteit moeten bijkomen. De laatste jaren kwam er jaarlijks gemiddeld ‘slechts’ 6GW nieuwe nucleaire capaciteit bij. Bijna 90% van alle investeringen in low carbon technologies gebeurden in intermittente hernieuwbare energie (zon en wind), maar die technologieën creëren nieuwe uitdagingen, aldus nog Birol: “op dagen zonder wind en zon, ontstaat er een grote uitdaging”.
Legende
In zowat alle scenario’s is er een forse stijging van de wereldwijde nucleaire capaciteit. Het Net Zero Emissions (NZE)-scenario is het meest ambitieuze. In dat scenario wordt de nieuwe nucleaire capaciteit verdrievoudigt.
Small modular reactors
Het Internationaal Energie Agentschap luidt nu de alarmbel, omdat de constructie van nieuwe kerncentrales twee belangrijke uitdagingen kent: de kapitaals- of investeringskosten liggen hoog, en de bouw ervan neemt vele jaren, vooral in Europa en de Verenigde Staten. In China daarentegen neemt de bouw van kerncentrales ‘slechts’ 5 tot 7 jaar.
De onderliggende boodschap van het IEA is ondubbelzinnig: als we de ambitieuze doelstellingen tegen 2030 en 2050 niet willen missen, moeten wereldleiders nu actie ondernemen en nu starten met de bouw van kerncentrales. Anderzijds verwacht het IEA ook veel van modulaire mini-reactoren, de zogenaamde SMRs (small modular reactors). Dit nieuw type kernreactoren zou sneller kunnen gebouwd worden, en op middellange termijn hulp bieden om de klimaatdoelen haalbaar te maken, de stroomvoorziening flexibel te maken en dat onafhankelijk van weer en wind.
Niet toevallig kondigde de Franse President Emmanuel Macron enkele dagen na de publicatie van het IEA-rapport een omvattend R&D- en investeringsprogramma aan, met plaats voor nieuwe kerncentrales, zowel de klassieke grote centrales (EPR, European Pressurized Reactors) als de nieuwe kleine modulaire reactoren.